Dokan Budo Foundation Nieuwsflits

Bloed aan je karatepak
Deze maand beoefen ik 40 jaar karate, een mooie gelegenheid om eens terug te kijken, en te beschouwen wat het mij heeft gebracht. Toen ik in september 1980 de dojo van Hans Harthoorn sensei binnenstapte had ik geen idee dat dit het begin zou zijn van een lange te begane weg met veel mooie ontmoetingen, vreugde, moeilijkheden en teleurstellingen. Ik kan zeker wel zeggen, alles wat ik adem is karate, of nog beter gezegd budo. Niet alleen in mijn dierbare dojo, maar ook thuis met mijn gezin is budo een belangrijk onderdeel van mijn leven. Op de vraag of ik daar bewust voor heb gekozen, moet ik eerlijk bekennen, nee ik ben daar gewoon ingerold. Uiteraard heb ik natuurlijk in de loop van mijn karatecarrière acties ondernomen die ertoe bijgedragen hebben dat ik nu zo geworden ben zoals ik nu ben, een karateleraar met een behoorlijk gevulde rugzak.
In het begin was ik fan van old school karate, 1000 stoten en 1000 trappen, trainen tot over je grenzen gaan met alle blessures die erbij horen. Ook ben ik tijdens één van de kumite-trainingen knock-out geslagen. Men vraagt weleens aan mij ben je niet bang geweest. Jazeker, ik kan mijn eerste kumitewedstrijd nog levendig herinneren. In 1984 deed ik mee aan een shotokan-toernooi in Beek (Limburg), compleet onvoorbereid stond ik op de mat. De scheidsrechter, en dat was toevallig mijn eigen leraar, vond dat ik mijn bril af moest doen. Toen had ik nog glazen in mijn bril zitten van ‘min acht’. Mijn tegenstander was een grote goed getrainde karateka. De combinatie van mijn angst en mijn slechte zicht resulteerde in ongecontroleerde stoot op de neus van mijn tegenstander. Een fixe bloedneus was het gevolg en ik werd gediskwalificeerd wegens het gebrek aan controle. Wat was ik teleurgesteld, niet alleen in mijzelf maar ook in de begeleiding.
Sinds 1981 trainde ik ook bij Jaap Smaal sensei in Apeldoorn. In het begin reden Ries Meier en ik twee maal per week samen naar Apeldoorn om interessante maar ook zware trainingen te volgen bij Jaap sensei. Zijn dojo was overvol, gevuld met karateka die in mijn ogen geweldig kumite en kata deden. Ik had daar veel ontzag voor en vond het een behoorlijke uitdaging om met hen te vechten. Het kon ook niet anders met een leraar als Jaap. Rustig aan doen was er niet bij, hij wilde het onderste uit de kan. Zweten moest je wel bij hem, en als je opgaf of aan de kant ging zitten, hoefde je niet meer terug te komen. Ik wilde daar niet bij horen, opgeven dat kwam niet in mij op, ten eerste durfde ik dat niet en ten tweede vond ik het ook een afgang.

Nana-Kobi, Ya Oki
Dit is een Japanse term wat letterlijk betekent: Als je zevenkeer valt, ga dan recht opstaan. Je moet volharden, en dat is een belangrijk aspect in karate maar ook in je leven.
In het begin van mijn karatecarrière had ik regelmatig blessures, zoals onder meer een gebroken teen, kapotte wenkbrauwen, verdraaide enkels en knieën, gekneusde en gebroken ribben en ik ben twee maal knock-out geslagen. (Gelukkig bleef mijn gebit wel intact.) Op die leeftijd maakte het niet zoveel uit, je had er even last van en je herstelde snel. Ook was het in die tijd de dojo-cultuur dat je het daar niet over had, ziekjes en pijntjes nam je niet mee naar de dojo, niet zeuren maar door trainen.  Karate zelf heeft alles te maken met inspanning en wat je in het leven doet om vooruit te komen. We komen zoveel hindernissen, tegenslagen en problemen tegen wanneer we trainen, het zijn de volhouders die handelen naar het Nana-Kobi, Ya Oki. We zullen niet altijd succesvol zijn, zoals het zakken voor examens, blessures, het verlaten van leraren en organisaties, het verlies van familie en vrienden. Maar de volhouders herinneren zich dat als je je houvast verliest en je valt, je gewoon weer moet opstaan, jezelf afstoffen en doorgaan. Nu krijg ik wel eens leerlingen die vragen of ik rekening wil houden  omdat zij ziek zijn of een blessure hebben, dan zeg altijd maar, je moet doen wat je moet doen, je bent er zelf bij. Soms denk ik weleens zeur niet, gewoon keihard trainen en anders kom gewoon niet en val mij niet lastig met die zaken.

In die periode beoefende ik ook judo in Utrecht bij de ‘Eerste Utrecht Judo en Jiujitsu School’. De judolessen door Albert van Mildert waren destijds een mooie aanvulling op mijn karatetrainingen. In tegenstelling tot mijn ambities bij het karate, vond ik het niet belangrijk om mijn vorderingen bevestigd te krijgen met kyugraadexamens. Het trainen en leren vond ik belangrijk en ik wilde een veelzijdig budoka worden. Dat was een bewuste keuze, karate was mijn primaire kunst en judo was een aanvulling. Ik woonde toen in de binnenstad van Utrecht en de judo-dojo was bij mij om de hoek. Het letterlijk vallen en opstaan heb ik in deze dojo geleerd en ik heb er nog steeds plezier van. Uiteindelijk ben ik met judo gestopt omdat er van mij verwacht werd ook wedstrijden te gaan doen en tijdens de trainingen moest ik het altijd opnemen tegen de zwaardere jongens, ik woog toen amper 62 kilo en het gemiddelde gewicht van de judoka in deze dojo lag tussen de 90 en 100 kilo.

Vanaf 1985 tot 1992 heb ik zeer actief meegedaan aan zowel individuele katawedstrijden als teamwedstrijden. Dit was een geweldige tijd. Het deelnemen aan deze wedstrijden en vooral het trainen daarvoor heeft mijn karatecarrière een flinke boost gegeven. Niet alleen mijn karatevaardigheid maar ook het opereren in een team zijn bepalend geweest voor mijn verdere karateloopbaan. Met Harry Duyx, Peter van Galen en later Hans van Baardewijk trokken we samen op in ons karate. Het serieus trainen onder de bezielende leiding en begeleiding van Jaap Smaal sensei zorgde ervoor dat wij ook als team opereerden. Er was geen onderlinge rivaliteit en we steunden elkaar wanneer één van ons het even niet trok.

In 1989 leerde ik ook mijn vrouw Sandra kennen. Verliefdheid was mij niet vreemd, echter het (teveel) tijd besteden aan het trainen en wedstrijden kostte me ook wat relaties. Sandra trainde karate bij de studenten sport in Utrecht en wist goed wat dat allemaal inhield. Het karate was onder meer een mooie bodem voor onze relatie, Sandra bleek dus uit het zelfde hout gesneden te zijn als ik, doorgaan en niet opgeven. Karate was sindsdien een gedeelde passie en gelukkig is dat nog steeds zo.

Bun Bu Ryo Do
Een van de filosofieën was die van Bun Bu Ryo Do het tweevoudige pad van pen en zwaard. Van een persoon die de weg van Bun Bu Ryo Do bewandelt, wordt gezegd dat hij zijn lichaam traint voor oorlog en zijn geest voor vrede. In het oude Okinawa stonden zulke mannen bekend als bushi, (krijgsheren). Zij werden vereerd door iedereen in hun gemeenschap, leidden een waardig en beschaafd leven. Door de parallelle paden van het lichaam en de geest te versmelten, kunnen verlangens zoals jij die hebt, investeringen worden in de groei van je geest en de ontwikkeling van jou als mens. Het continue blijven leren is één van de belangrijkste zaken in budo. Kennis van geschiedenis en achtergronden is een onderdeel van het fundament voor de beoefening van een vechtkunst. Al vroeg begon ik met het lezen van boeken over martial arts. Toen ter tijd kocht ik de meeste boeken bij de Slegte in Utrecht en Amsterdam. Jammer dat deze winkelketen failliet is gegaan. In Utrecht was er zelfs een aparte afdeling met alleen boeken over vechtsport en martial arts. Tegenwoordig stroop ik het internet af en heb ik vele abonnementen op digitale nieuwsbrieven waaruit ik veel kennis put. De website boekwinkeltjes.nl is een site met een verzameling tweede handsboekwinkels met een goed werkende zoekfunctie. Mijn eerste boek getiteld  Martial Arts of the Oriënt door Bryan Williams (1975) kocht ik in 1981 en hierdoor kwam ik erachter dat er meerdere karatestijlen waren. Ik had mij blijkbaar aangemeld bij een shotokanschool, en dat is zeker geen bewuste keuze geweest, immers ik wilde karate gaan doen. Overigens was het in die tijd eigenlijk een taboe om over andere stijlen te praten en die te onderzoeken. Veel later, eind jaren tachtig maakte ik kennis met andere stijlen gewoon door in die dojos te gaan trainen, zoals die van Gert-Jan Martens in Amsterdam. Door het kobudo kwam ik daar terecht en werd ik zeer gastvrij en met respect ontvangen en het was nog eens leuk ook om op een andere en leerzame wijze karate te trainen.

Toewijding en politiek
Vier decennia je leven wijden aan Budo is geen verdienste. In één van mijn gesprekken met Kase sensei vertelt hij mij dat het karate niet het allerbelangrijkste is in je leven. Het karate of budo is een middel om een goed leven te leiden. Je partner, je gezin, je vrienden, je werk, noem maar op zijn het belangrijkste in je leven. Het karate maakt je alleen energieker en krachtiger en kan zelfs troost bieden in tijden wanneer het even allemaal niet zo rooskleurig is.
Vele jaren ben ik actief geweest in allerlei overkoepelende organisaties. Eén van de mooiste perioden hiervan was toen ik penningmeester was van de Belangenvereniging Shotokan Nederland. Binnen deze vereniging waren alle Shotokanscholen van Nederland verenigd. Een belangrijk jaarlijks evenement dat onder auspiciën van deze verenging werd georganiseerd was de winterstage. Deze werd meestal gehouden in de grote zaal van het KNVB-voetbal centrum in Zeist. Zo’n 200 karateka namen deel aan deze stages, die onder leiding stonden van gerenommeerde sensei zoals wijlen Myazaki sensei, Shirai sensei, wijlen Enoeda sensei en wijlen Kase sensei. Dit waren de pioniers van het karate, zij waren allen zeer goede karate-instructeurs die door de Japans Karate Associatie (JKA) de wereld waren ingezonden om het karate te verspreiden. Zij brachten de sfeer van karate over zoals deze in Japan werd beleefd. De mannen stonden aan de basis van het Shotokan karate in Europa.

Wat zeer spijtig was, was dat later in de jaren negentig deze vereniging door meningsverschillen en politieke machtsverhoudingen werd ontbonden. Dit is overigens een oud-zeer geworden dat nu nog steeds voelbaar is binnen het Shotokan in Nederland. Voor de Karatedo Bond Nederland (KBN) ben ik actief geweest in verschillende commissies en heb zelfs hand en span diensten verricht op het bondsbureau. Sinds 1981 ben ik lid van deze bond, zoals met alles waren er goede en slechte tijden. Met veel plezier kijk ik terug op de opleiding van de KBN voor karateleraar. In 1995 schreef ik mij in voor de opleiding voor Assistent Leraar Karate. Tijdens deze opleiding maakte ik kennis met Ronald van der Haak, een zeer gepassioneerde Wado karateka, en tot op heden zijn we dikke vrienden gebleven. Deze stijl-overstijgende vriendschap heeft mij veel gebracht zoals kennis van de wado, politie-zelfverdediging en uiteraard heel veel gezelligheid en humor. Op 14 december 2002 behaalde ik het leraarsdiploma en kon daardoor Dokan zelfstandig gaan leiden. Voorafgaand aan deze periode was Jaap Smaal sensei mijn supervisor. Het kostte mij niet alleen veel geld maar ook veel tijd om dit begeerde diploma te behalen, maar ik heb het gehaald en ik heb daar ook veel geleerd.

Over de schutting kijken en Dokan
In 1998 moest het er dan toch van komen, het oprichten van de budoschool. Ik vond een prachtige gymnastiekzaal met een mooi houtenvloer, zoals je dat ziet in karate- en kendodojo’s in Japan. Op 4 januari 1999 openden we onze eigen dojo in Zeist en startte met een groep van twintig jonge karateka een groot avontuur. We trainen hier nog steeds en voor mij is dit mijn tweede thuis en onze kinderen trainen ook karate. Zeker onze dochter Rebecca weet van niet opgeven. Dokan moest een plek worden van vriendschap, sociale geborgenheid en hard trainen. We hebben gouden tijden gekend, zelfs is er een periode geweest met twee dojo’s.

In 2005 was de school gegroeid naar 170 leerlingen en inmiddels werd er naast het karate ook Kobudo getraind. In 1996, waarin ook onze zoon Bob werd geboren behaalde ik mijn 1^e dan Kobudo in de dojo van wijlen Alex Brouwers sensei, aan de Oude Gracht in Utrecht.

Ik was gewend om voor karate veel te reizen. Sinds 1990 was ik lid van de World Shotokan Karate Academie (WKSA) wat later de Kase-Ha-Academy werd. Samen met Jaap Smaal sensei en Hans Harthoorn sensei bezochten we stages in Zweden, Schotland, Engeland, België, Luxemburg, Frankrijk, Andorra, Spanje, Italië, Duitsland, Finland en Polen. We reisden met vliegtuig, auto en trein, en dat waren mooie momenten voor discussie en verhalen vertellen. Ik voelde mij uitverkoren om met deze twee mannen deel te nemen aan mooie en leerzame karatestages van wijlen Kase sensei. Ik zal ook nooit de memorabele stage in 2005 vergeten in Mülheim. De Shihankai van de Kase-Ha-Academy gaven daar mooi trainingen.  Ik zag daar ook voor het eerst Pascal Lecourt sensei. Zijn karate was een mengeling van het Karate van Kase sensei en Shirai sensei. Op dat moment veranderde ik ook mijn karate, in feite verliet ik de Shotokanstijl van de JKA. Ik was wel een volgeling van Kase omdat mijn leraren dat ook waren. Nu is het karate dat ik doe iets van mijzelf als gevolg van al die jaren van hard trainen, vallen en opstaan. Leraren zoals Pascal Lecourt sensei en Jaap Smaal sensei hebben veel invloed gehad op mijn karate, en dat hebben ze nog steeds, ieder op hun eigen manier.

Op 14 juli 2014 vertrok ik samen met een groep karateka onder leiding van Jaap Smaal sensei naar Sopot in Polen voor een stage van 5 dagen. Een stage zoals stages horen te zijn, trainen met een groep leuke en goede karateka, lekker eten en veel plezier. In die week behaalde ik na een examen de 6^e dan karate bij de World Shotokan Ryu (W.S.R.).  Tot en met mijn 5^e dan heb ik examen gedaan bij de KBN echter ik voelde mij niet meer aangetrokken tot de KBN door allerlei redenen, maar de belangrijkste reden was toch wel die van de breuken en splitsingen die ontstonden binnen de stijlen, wat resulteerde in allerlei rivaliserende platformen. Inmiddels heb ik Dokan uit de KBN weggetrokken omdat de KBN niets te bieden heeft voor Dokan. Ik ben nog wel lid van de KBN en dat is meer wegens solidariteit aan Jaap Smaal sensei dan wat de KBN nog voor mij zou kunnen betekenen. Soms moet je een lange strijd opgeven, netjes afbuigen en wellicht ergens anders opnieuw beginnen.

Dokan geeft mij nog steeds energie, het trainen en de interacties met mijn leerlingen. Ook de wat minder leuke klussen, zoals de website, administratie, AVG en het corona-gedoe horen daarbij. Dokan is ook een middelpunt van vele stages, en vele karateka uit Nederland, België, Schotland, Duitsland, Japan, Irak, Iran, Kroatië en Frankrijk kijken uit naar de trainingen en stages en daar ben ik trots op. Dokan heeft ook niet reguliere leden uit de omgeving van Zeist, maar ook uit Almere, Nijmegen, Drimmelen, Den Bosch, Hilversum en Arnhem.

Van buiten naar binnen
De jaren tachtig en negentig zijn voor mij de jaren van het volgen van leraren. De jaren van mijn ontwikkeling tot een gepassioneerde karateka. Alles wat ik ademde was karate en budo, ik was een niet te stuiten energiebom. Aan het eind van de jaren tachtig en begin jaren negentig trainde ik gemiddeld 5 tot 6 keer per week, in de dojo’s van Utrecht, Zeist, Nieuwegein, Apeldoorn, Barneveld, Hilversum, Bergen op Zoom, Goes, Middelburg, Vianen en Amsterdam. Daarnaast ben ik regelmatig uitgenodigd om gasttrainingen te geven in Almaar, Broek op Langendijk, Vught, Rosmalen, Stadskanaal en Apeldoorn. Kase sensei vertelde mij dat wanneer je dertig jaar karate doet er iets verandert, en ik dacht maar wat zal dat zijn. Net zoals bij fotografie, als je het maar lang genoeg doet ontwikkel je een eigen stijl. Ik heb lang gezocht wat die stijl wel kon zijn. Je kan er niets aan doen het gaat vanzelf. Ik heb het gezocht in de wat meer spirituele zaken zoals Reiki en de boeken voor persoonlijkheidsontwikkeling van Dan Millman. Het boek “The Way of the Peaceful Warrior (vertaald: De weg van de vreedzame krijger) is een echte aanrader voor wie zich wil verdiepen in de niet-confessionele spiritualiteit. Ondanks dat heb ik het niet echt kunnen vinden, inmiddels train ik ook iaido, een wens van vele jaren. In 2009 begon ik iaido bij de school Kaizen van Jac van der Linden in Hilversum. Ik kreeg toen ook toegang tot de dojo Kiryoku van René van Amersfoort sensei waar ik onder zijn bezielende leiding de kunst van het iaido leer. Hier heb ik de echte tegenstander gevonden, namelijk mijzelf, ik denk dat ik met deze trainingen kan vinden wat ik zoek, je gaat van buiten naar binnen.

Mijn karate carrière
Mijn levenswijze en ontwikkeling kan je zien in een reeks van elementen die deel uitmaken van de meest klassieke karatetradities, zoals wedstrijden, aandacht voor voeding en lichaamsconditie, het leraarschap en vaderschap, maar vooral het gevecht tegen innerlijke obstakels en de noodzaak om een radicale ommekeer te maken. Ook bedoel ik hiermee de onthechting van de dagelijkse wereld om mij heen waarvan soms de vreugdes en beslommeringen oppervlakkig zijn en vaak veel energie vergen. Ik leg met name de laatste jaren de nadruk op individuele oefening van karate en iaido en het besef van een lange opdracht, namelijk rust te vinden en dit aan mijn leerlingen over te dragen. En zal ik de kern vinden? Dit epistel schrijvend tussen ruim 1.000 boeken over karate, budo, geloof, kunst, fotografie en de studie van de geschiedenis van mijn geboortestad Utrecht denk ik dat ik nog steeds op weg ben. Ik ben in die zin ook wijzer geworden dat niet iedereen die karate beoefent net zo gepassioneerd is als ik dat ben. Belangrijk is dat een leraar zijn kennis deelt, ook al is dat maar heel kort. Paden kruisen elkaar en men moet verder en dat is vaak niet dezelfde weg. Hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat de dingen in het leven die niets kosten, het meest waardevol zijn.

Met deze wijze zinnen, vind ik het nog steeds leuk om films te zien van Bruce Lee, Kung Fu Panda, Ronin, Léon en alle andere actiefilms en krimi’s die op Nettflix te vinden zijn. Ik mag nog graag een robbertje kumite doen en met stempels op mijn lichaam naar huis gaan.

Vertel me en ik luister; laat me zien en ik kijk; laat het me beleven en ik leer.

André

Onze Sponsors

Door onze sponsors wordt het maken van deze nieuwsflits mogelijk gemaakt.

www.bramspannenkoeken.nl

www.serve.nl